Skip to content Skip to sidebar Skip to footer

Đinh Linh: Về người viết & ngôn ngữ – Đinh Linh

Đinh Linh

Đinh Linh: Về người viết & ngôn ngữ

Nguồn: https://damau.org/9193/dinh-linh-ve-nguoi-viet-ngon-ngu

Tôi qua Mỹ 1975, lúc 11 tuổi. Tôi sống khắp nước Mỹ, nhưng lâu nhất ở Philadelphia (17 năm). Vì tôi sống với người Mỹ và làm việc với người Mỹ, nên tôi hiểu được phần nào tâm lý của họ để đem vào truyện và thơ. Tôi sang Mỹ ở tuổi lỡ cỡ. Nếu nhỏ hơn vài tuổi thì tôi đã trở thành Mẽo hơn. Nếu lớn hơn vài tuổi thì tôi hãy còn 100% Mít. Tôi bắt đầu làm thơ ở trung học, nhưng vì dùng tiếng người nên không dám có tham vọng trở thành “thi sĩ.” Lên đại học, tôi mới biết rằng Anh ngữ của tôi không những đã bằng những người Mỹ bản xứ mà còn khá hơn họ. Trường đại học còn mướn tôi kèm Anh ngữ cho những sinh viên kém môn này, tuy những người này sinh ở Mỹ. Nhưng giỏi Anh ngữ là một chuyện–thiếu gì người di dân “giỏi” Anh ngữ–làm văn bằng Anh ngữ lại là một chuyện khác. Khi đã quyết định viết bằng Anh ngữ, tôi muốn trở thành một nhà văn Mỹ hẵn hoi, chứ không phải một trường hợp đặt biệt, chỉ đuợc chú ý chút đỉnh vì màu da của mình. Ðó là một lý do tôi viết về nhiều vấn đề ảnh hưởng đến xã hội Mỹ nói chung, chứ không chỉ những vấn đề của cộng đồng Việt Nam hay Á Châu. Tôi cũng thí nghiệm, quậy phá với tiếng Anh. Tôi đã tạp một tảng tiếng Anh để dành riêng cho mình, để từ từ nhai rồi nuốt. Nuốt xong, tôi sẽ tạp tiếp. Tuy vậy, để khởi đầu, tôi cần những gương để noi. Bạn phải nhớ rằng ở đầu thập niên 80, chưa có bao nhiêu nhà văn Mỹ gốc Á Châu. Tập thơ đầu tiên tôi mua là của Langston Hughes, một nhà thơ da đen. Sau này, tôi cũng được khuyến khích bởi sự xuất hiện của những người như Kazuo Ishiguro, một tiểu thuyết gia Anh gốc Nhật, hay đạo diễn Trần Anh Hùng. Tóm tắt lại, tôi viết bằng Anh ngữ vì tôi sống trong môi trường Mỹ, và đã trở thành người Mỹ. Ðỗ Quyên bảo tôi là “một nhà văn rất Mẽo, Mẽo vào loại nhứt trong các nhà văn Mỹ gốc Việt ở Mỹ,” nhưng thật sự thì tôi cũng Mít hơn những nhà văn Mỹ gốc Việt. Tôi đã về Việt Nam 3 lần. Lần cuối, tôi sống ở đó hơn 2 năm. Tôi có quan hệ thân mật với nhiều nhà văn Việt ở Sài Gòn, Hà Nội và ngoài nước. Tôi đã dịch rất nhiều nhà văn Việt sang tiếng Anh, và nhiều nhà văn Mỹ sang tiếng Việt. Tôi cũng may mắn được những người như Nguyễn Hưng Quốc và Phạm Thị Hoài khuyến khích và thách thức viết bằng tiếng Việt khi còn ấm ớ. Bài thơ tiếng Việt đầu tiên tôi viết, tôi tặng Phạm Thị Hoài. Thật sự thì tôi là hai nhà văn, một Mỹ, một Việt. Tôi viết bằng tiếng Việt vì tôi gắn bó với số mệnh của nước Việt. Tôi viết bằng tiếng Anh vì tôi gắn bó với số mệnh của nước Mỹ. Ảnh hưởng văn chương của tôi thì rất tạp nhạp, chằng chịt, khó mà tỉa ra được. Erica Wright viết về tôi trên báo Foreword, số tháng 9 và 10, 2004: “Tuy Ðinh Linh đã được chấp nhận vào giới văn chương Mỹ, văn của hắn vẫn là lạ. Có lẽ điều này là vì hắn sinh ở Việt Nam, và đang sống ở Ý, nhưng có lẽ, đúng hơn, hắn đã cố tình tạo ra cảm giác kỳ lạ này.”

Leave a comment